‘BRI จีนคิดการใหญ่อะไร' จีนปรับยุทธศาสตร์ BRI รุกตลาดโลกขั้วใต้ ผ่อนผันหนี้/ปรับโครงสร้างหนี้ให้หลายประเทศ
‘BRI จีนคิดการใหญ่อะไร' จีนปรับยุทธศาสตร์ BRI รุกตลาดโลกขั้วใต้ ผ่อนผันหนี้/ปรับโครงสร้างหนี้ให้หลายประเทศ
วันที่ 28 มิถุนายน 2568 สมาคมผู้สื่อข่าวไทย-จีนได้จัดการบรรยายแก่ผู้เข้าอบรมในหลักสูตรผู้บริหารรุ่นใหม่ธุรกิจไทย-จีน รุ่นที่ 2 ณ ห้องเพชรชมพู ชั้น 3 โรงแรมดิ เอมเมอรัลด์ กรุงเทพมหานครฯ โดยได้รับเกียรติจาก รศ.ดร.อักษรศรี พานิชสาส์น อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านจีน ในการบรรยายหัวข้อ ‘Belt and Road Initiative : BRI จีนคิดการใหญ่อะไร และผลกระทบต่ออาเซียนและประเทศไทย’
รศ. ดร.อักษรศรี เล่าถึงจุดเริ่มต้นของแนวคิด Belt and Road Initiative (BRI) ที่ถูกกล่าวถึงครั้งแรกเมื่อเดือนกันยายน ปี 2013 ขณะประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ได้เดินทางเยือนประเทศคาซัคสถาน และเสนอแนวคิด‘แนวเขตเศรษฐกิจบนเส้นทางสายไหมใหม่’หรือที่รู้จักในชื่อ’Silk Road Economic Belt’ซึ่งถือเป็นจุดตั้งต้นของยุทธศาสตร์การเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจระหว่างจีนกับประเทศต่างๆ
ในเดือนตุลาคมของปีเดียวกัน ระหว่างการเยือนประเทศอินโดนีเซีย ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงกล่าวถึง ‘เส้นทางสายไหมทางทะเลแห่งศตวรรษที่ 21’(Maritime Silk Road in the 21st Century) ซึ่งสื่อถึงการเชื่อมโยงกับนานาประเทศผ่านเส้นทางทางทะเลของจีน เพื่อสนับสนุนแนวทางความร่วมมือนี้ จีนได้เสนอจัดตั้งธนาคารเพื่อการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานแห่งเอเชีย หรือ AIIB (Asian Infrastructure Investment Bank) ซึ่งเป็นกลไกทางการเงินสำคัญที่สนับสนุนการพัฒนาโครงการในประเทศหุ้นส่วนต่างๆ อย่างเป็นรูปธรรม
ต่อมาจีนได้ปรับเปลี่ยนชื่อยุทธศาสตร์ใหญ่นี้จาก ‘One Belt One Road’มาเป็น Belt and Road Initiative (BRI) เพื่อสะท้อนถึงการขยายตัวที่กว้างขึ้นในเวทีนานาชาติและความตั้งใจของจีนในการให้แต่ละประเทศเข้ามามีส่วนร่วม
รศ.ดร.อักษรศรี ให้ข้อมูลว่า จีนกระจายความเสี่ยง ด้วยการหาตลาดที่หลากหลาย ลดการพึ่งพาการส่งออกไปสหรัฐฯ เหลือ 14.8% ของการส่งออกทั้งหมด จากที่เคยมีสัดส่วนมากกว่า 20% พร้อมเร่งกระจายตลาดไปยังกลุ่มประเทศ Global South ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา (2014-2024) ได้แก่ อาเซียน เอเชียใต้ แอฟริกา ตะวันออกกลาง รัสเซีย และละตินอเมริกา ซึ่งอาเซียนได้ขึ้นมาเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่งของจีน
BRI ของจีน ยังเชื่อมโยงกับกลุ่มความร่วมมือระดับภูมิภาค เช่น CELAC (จีน-ละตินอเมริกา) ครอบคลุม 33 ประเทศ และ FOCAC (จีน-แอฟริกา) ครอบคลุม 53 ประเทศ ในโครงการ BRI หลายประเทศได้เข้าร่วมในรูปแบบการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ แต่ก็มีเสียงวิจารณ์เกี่ยวกับ ‘Debt-Trap Diplomacy’หรือการทูตกับดักหนี้ โดยเฉพาะในกรณีที่ประเทศคู่สัญญาไม่สามารถชำระหนี้ได้ เช่น ศรีลังกาที่ต้องให้สิทธิการใช้ท่าเรือระยะยาวกับจีน
ในการปล่อยกู้ภายใต้ BRI ในระยะหลังมานี้ จีนเริ่มปรับแนวทางโดยหันมาใช้รูปแบบ’การลงทุนร่วม และเน้นโครงการขนาดเล็กลง’แทนการปล่อยกู้มหาศาลแบบในอดีต และจีนมีการ’ปรับโครงสร้างหนี้หรือผ่อนผันการชำระหนี้’ให้กับหลายประเทศ เช่น ประเทศลาว เพื่อรักษาเสถียรภาพของความร่วมมือในระยะยาว
หลังจบการบรรยาย ยังมีการจัดช่วงเสวนาโดยวิทยากรร่วมกับตัวแทนผู้อบรม โดยได้พูดคุยและแลกเปลี่ยนความเห็นกันหลายด้านทั้งกลยุทธ์ด้านความมั่นคงของจีน และแนวโน้มของตลาดจีนและตลาดโลกในอนาคต
ทั้งนี้ หลักสูตรผู้บริหารรุ่นใหม่ธุรกิจไทย-จีน รุ่นที่ 2 จัดโดย สมาคมผู้สื่อข่าวไทย-จีน สถาบันสื่อและบริหารธุรกิจไทย-จีน ร่วมกับหอการค้าไทย-จีน โดยได้รับการสนับสนุนจากสถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย และรายการจับจ้องมองจีนโดย China Media Group มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจ และเตรียมความพร้อมให้กับตัวแทนภาครัฐ นักธุรกิจ สื่อมวลชนไทย-จีน ในการรับมือกับพลวัตของเศรษฐกิจโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว
